Devotionalia …
Onder het begrip ‘devotionalia’ verstaat men het geheel van kleine religieuze gebruiksvoorwerpen zoals die in christelijke, vooral katholieke huisgezinnen werden en worden gebruikt. Denk hierbij aan hangers, medaillons en kruisjes met christus-afbeeldingen of afbeeldingen van heiligen,
Een groep veel gevonden bodemvondsten bestaat uit zogenaamde ‘devotionalia’.
Ze worden in Groningen minder vaak gevonden, vergeleken met meer zuidelijker regionen maar de katholieke gebruiken waren vroeger in het ‘hoge’ noorden, toen we allemaal nog ‘paaps’ waren, net zo als die van de Brabanders en Limburgers.
Ik heb in de loop der jaren ook een paar voorwerpjes met de detector opgepiept die herinneren aan de tijd waarin iedereen wel rondliep met iets op of aan zijn lichaam dat hen herinnerde aan het belang van hun geloof.
Ik laat hier drie ‘devotionele’ voorwerpjes zien, die ieder op zijn beurt weer uit een andere tijd stamt…
Allereerst een vroeg middeleeuws Crucifix-hangertje. Het is een piepklein bronzen kruisje, waarop heel vaag de Christusfiguur nog is waar te nemen.
Onderstaand zie je datgene wat ik er over in de literatuur heb weten te vinden.
Vervolgens toon ik een zogenaamd ‘scapuliertje’. Dat heet eigenlijk een scapuliermedaille en is een devotiemedaille dat op de onderkleding gespeld door lekenbroeders werd gedragen.De scapuliermedaille vervangt het scapulier, een kledingstuk dat gedragen werd en wordt door kloosterlingen.
Het exemplaar dat ik vond, dateert vermoedelijk uit de 16e of 17e eeuw en toont heel vaag een afbeelding van de kruisweg van Jezus.
Wat jonger, maar toch nog eerbiedwaardig oud, is een door mij gevonden penning van sint Joris en de draak (Saint George). Aan de andere kant is een scheepje te zien met daarin Jezus in de storm.
Sint Joris is de beschermheilige van zeelieden en soldaten, die een dergelijke penning als talisman bij zich droegen. Het is te dateren in de 18e eeuw.
Omdat de corrosie van de tijd de penning nogal heeft aangetast, plaats ik even een afbeelding van de penning in originele staat.
'Krijnsels' 